Banksy orta yaşlarında daha felsefi bir yöne kayıyor gibi duruyor. Altı aylık bir aradan sonra dün Instagram'daki 13,2 milyon takipçisine sunduğu son çalışması, üzerinde “Bende gördüğün şey olmak istiyorum,” yazan siyah bir deniz fenerini tasvir ediyor.
Banksy'nin stüdyosu Pest Control, çalışma hakkında yorum yapmayı reddetti. Ancak duvar resmi, arkasındaki kişisel anlam üzerine çeşitli spekülasyonların üretilmesine yol açtı. Bu durum, kariyeri boyunca anonimliğini özenle koruyan Banksy'nin büyük ölçüde kaçındığı bir şey. Şimdi ise sanatçının bu maskeyi düşürmesi söz konusu olabilir mi?
Bu pek olası değil. Görünüşe bakılırsa daha çok, nadir görülen bir kendini yansıtma anına tanıklık ediyoruz - ne de olsa Banksy ilk kez halka açık bir duvar resminde kendisinden birinci tekil şahıs olarak bahsediyor.
Banksy'nin çalışmalarına adanmış Gross Domestic Product adlı bir başka Instagram hesabı da dün “RIP” yazısı ve kırık bir kalp emojisiyle birlikte deniz fenerinin görüntülerini paylaştı. Paylaşımın altına yapılan yorumlar, eserin Banksy'ye yakın olduğu anlaşılan ve Lonely Farmer olarak bilinen bir sanatçının yakın zamandaki ölümüyle ilgili olabileceğini gösteriyor. Kendisini “ressam ve dekoratör” olarak tanıtan Lonely Farmer’ın Instagram hesabında, Banksy’ye dair çeşitli paylaşımlar yer alıyor. Bunlar arasında, sanatçının Aralık 2020’de Bristol’de bir evin yan cephesine çizdiği hapşıran kadın duvar resmine ait bir maket gibi görünen imgeler de bulunuyor.
Genellikle Banksy'nin eserlerinin anlam kazanabilmesi için bağlam büyük önem taşır, ancak bu yeni çalışması, diğerlerinden daha fazla gizem barındırıyor. Banksy, Instagram hesabında paylaştığı bir görselde, duvar resminin yanından köpekleriyle geçen yaşlı bir çifti gösteriyor. Ancak, henüz kimse bu çiftin kimliğini tespit edebilmiş değil.
Sosyal medya kullanıcıları, Banksy'nin son duvar resminin Fransa'nın güneyindeki Marsilya'ya bağlı, grafitileriyle ünlü Le Panier bölgesinde yer aldığını iddia ediyor. Bu bölge, Invader, Nhobi ve Valé gibi sanatçılarla da tanınan bir alan.
Banksy'nin yeni eseri, Filistin halkının yaşadığı zorluklar, mülteci krizi ve sanat dünyasının ticari yönleri gibi önemli toplumsal meseleleri ele alırken, sanatçının genellikle daha siyasi temalarla işlediği açık hava çalışmalarından farklı bir yaklaşımı yansıtıyor.
Ancak son aylarda Banksy’nin işleri, hem ticari başarısını sürdürmeye hem de açık sözlü tavrını korumaya çalışırken, giderek daha şifreli bir hâl almaya başladı. Geçtiğimiz yaz Londra’da sergilediği bir dizi hayvan figürü, bazı yorumculara göre insanın biyolojik çeşitlilik üzerindeki etkilerine dikkat çekiyordu. Mart 2024’te ise Londra’nın kuzeyinde ciddi şekilde budanmış bir kiraz ağacının arkasına yeşil bir duvar resmi yaptı; bu müdahale, kentsel ağaç yönetimine dair bir eleştiri olarak yorumlandı.
Bazı eleştirmenlere göre, bu son eser en iyi ihtimalle “yol gösterici bir ışık” ya da “içindeki ışığı bulmak” gibi belirsiz bir derinlik arayışına işaret ediyor. En kötü ihtimalle ise, “yaşa, gül, sev” türünden klişelere yaklaşan, fazla tanıdık bir mesaj taşıyor. Banksy’nin şimdiye kadarki en kişisel işi olarak değerlendirilebilecek bu duvar resmi, aynı zamanda onun en basmakalıp mesajı olma riskini de barındırıyor.