Afrikalı sanatçıları kararlılıkla destekleyen ve Venedik Bienali'nin küratörlüğünü üstlenen ilk Afrikalı kadın olan, çağdaş sanat dünyasının önemli isimlerinden Koyo Kouoh, Cumartesi günü 57 yaşında hayatını kaybetti.
Vefat haberi, Bienal tarafından yapılan resmi bir açıklamayla duyuruldu. İsviçre’nin Basel kentindeki bir hastanede yaşamını yitiren Kouoh’un ölüm nedeni resmen açıklanmasa da, eşi Philip Mall, The New York Times’a yaptığı açıklamada kısa süre önce konulan bir kanser teşhisinin ardından hayatını kaybettiğini belirtti.
Afrikalı sanatçıları kararlılıkla destekleyen ve Venedik Bienali'nin küratörlüğünü üstlenen ilk Afrikalı kadın olan, çağdaş sanat dünyasının önemli isimlerinden Koyo Kouoh, Cumartesi günü 57 yaşında hayatını kaybetti.
Vefat haberi, Bienal tarafından yapılan resmi bir açıklamayla duyuruldu. İsviçre’nin Basel kentindeki bir hastanede yaşamını yitiren Kouoh’un ölüm nedeni resmen açıklanmasa da, eşi Philip Mall, The New York Times’a yaptığı açıklamada kısa süre önce konulan bir kanser teşhisinin ardından hayatını kaybettiğini belirtti.
Aralık ayında, Kouoh’un Bienal’in bir sonraki edisyonunun küratörlüğüne atandığı açıklanmıştı. Bienal tarafından yapılan açıklama, “Koyo Kouoh, Biennale Arte 2026’nın kurgusu ve gelişimi üzerinde tutkuyla, entelektüel titizlikle ve ileri görüşlülükle çalıştı. Serginin başlığı ve teması 20 Mayıs’ta Venedik’te açıklanacaktı,” ifadelerine yer verdi.
Açıklama devam etti, "Vefatı, çağdaş sanat dünyasında, onun olağanüstü insani niteliklerine ve entelektüel duruşuna tanıklık etme şansını yakalamış yaşamış sanatçılar, küratörler ve akademisyenlerden oluşan uluslararası toplulukta derin bir boşluk bıraktı."
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ise, “Koyo Kouoh’un zamansız ve ani ölümü nedeniyle derin taziyelerimi iletiyorum,” sözleriyle taziyede bulundu.
Vefatının bir sonraki Bienal’i nasıl etkileyebileceği sorulduğunda, Bienal sözcüsü The Art Newspaper’a “20 Mayıs’ta öğreneceğiz,” yanıtını verdi. Sözcü, konferansın hâlâ planlandığı tarihte gerçekleşeceğini de belirtti.
2026 Venedik Bienali’nin 9 Mayıs-22 Kasım tarihleri arasında düzenlenmesi planlanıyor. Kurum, Kouoh’un küratör olarak atanmasını Bienal’in yenilikçi kimliğini pekiştiren bir adım olarak duyurmuştu. Aralık ayında Bienal Başkanı Pietrangelo Buttafuoco, Kouoh’un “sofistike, genç ve alışılmışın dışında bir zekâya” sahip olduğunu vurgulamıştı.
Aynı açıklamada Kouoh, Bienal küratörlüğüne atanmasını “hayatta bir kez yaşanabilecek bir onur ve ayrıcalık” olarak nitelendirmişti. Venedik Bienali’ni ise “yüzyılı aşkın süredir sanatın ağırlık merkezi” olarak tanımlamış ve hazırlayacağı serginin “hem içinde yaşadığımız dünyaya hem de kurmak istediğimiz geleceğe anlam taşımasını,” umduğunu ifade etmişti.
1967’de Kamerun’un Douala kentinde doğan Kouoh, 13 yaşında İsviçre’ye taşındı. İdari bilimler ve bankacılık eğitiminin ardından, göçmen kadınlara destek veren bir sosyal hizmet uzmanı olarak çalıştı. Sanat dünyasına yönelmeden önce bu alanda görev aldı ve 1996’da Afrika’ya geri döndü.
Senegal’in Dakar kentinde bağımsız bir sanat merkezi olan Raw Material Company’yi kuran Kouoh, 2016 yılında Cape Town’daki Zeitz Museum of Contemporary Art Africa’da küratör ve genel direktör olarak görev aldı. Burada, Afrikalı ve diasporadaki siyah sanatçıların önemli bir temsilcisi haline geldi. 2022 yılında Güney Afrikalı sanatçı Tracey Rose’a adanan kapsamlı retrospektif sergi de dâhil olmak üzere birçok önemli projeye imza attı.
Afrika kıtası dışında da büyük takdir toplayan sergiler gerçekleştiren Kouoh’un 2015’te Brüksel’deki WIELS Çağdaş Sanat Merkezi’nde açtığı Body Talk: Feminism, Sexuality and the Body in the Works of Six African Women Artists sergisi ve 2016’da İrlanda’nın Limerick kentinde gerçekleşen Bienal kapsamında sunduğu, 1916 Paskalya Ayaklanması’nın 100. yılı bağlamında İrlanda’nın sömürge sonrası durumunu irdeleyen Still (the) Barbarians sergisi öne çıkan projeleri arasında yer aldı.
İtalyan sanat dergisi Artuu, Kouoh’un ardından yayımladığı taziye yazısında şöyle yazdı
“Kouoh Bienal için bir başlık bırakmadı, ancak bir gramer bıraktı: Küratöryel oyunun kurallarını yeniden yazma aciliyeti.”
“Koyo Kouoh’nun kuramsal mirası... çerçevelenmek üzere yeni estetik modeller önermektense, kültürel hiyerarşinin temellerini sarsıyor.”