Arama
E-bülten
E-bülten
Sergiler
Fuarlar
Kültürel Miras ve Müzeler
Sanat 3.0
Sanat Ekonomisi
Sinema
Sahneden
Tasarım
Kitap
Ajanda
Dükkân
Sergiler
Fuarlar
Kültürel Miras ve Müzeler
Sanat 3.0
Sanat Ekonomisi
Sinema
Sahneden
Tasarım
Kitap
Ajanda
Dükkân
Arama
Kültürel Miras ve Müzeler
Haber

Eski Müze Müdürü, Frida Kahlo Eserlerinin Mexico City'deki Müzeden Kaybolduğunu İddia Etti

Yaklaşık 20 yıl boyunca müzelerde yöneticilik yapan Hilda Trujillo Soto, Frida Kahlo'nun günlüğünden altı sayfa ile bir düzineden fazla eserinin kaybolduğunu ve bu eserlerden bazılarının ABD’deki müzayede evleri ile bir galeri aracılığıyla satıldığını öne sürüyor.

María del Carmen Barrios Giordano and Edgar Alejandro Hernández
10 Haziran 2025
Casa Azul: Nachtwächter, Wikimedia Commons 

Museo Anahuacalli: Randal Sheppard, Flickr

Casa Azul: Nachtwächter, Wikimedia Commons

Museo Anahuacalli: Randal Sheppard, Flickr

Trujillo Soto'nun iddialarına karşılık olarak INBAL 3 Nisan'da yayınladığı açıklamada Rivera veya Kahlo'nun eserlerinin “kalıcı ihracatı” için böyle bir izin verilmediğini açıkladı.

Eserlerinin özel yasal statüsüne ek olarak Rivera, 1955 yılında Museo Anahuacalli ve Casa Azul koleksiyonlarını Meksika'nın merkez bankası olan Bank of Mexico (Banxico) tarafından yönetilen bir vakfa devretti. Rivera, vakfı (Fideicomiso de los Museos Diego Rivera y Frida Kahlo) müzeleri işletmek ve koleksiyonlarını “Meksika halkı için” korumakla görevlendirdi ve bu amaçla vakfa kendi eserlerinin yanı sıra Casa Azul'da bulunan Kahlo'nun eserleri üzerinde de telif hakkı verdi. Rivera öldüğünde, uzun süredir hamisi olan Dolores Olmedo, vakfın yönetim organının (Comité Técnico) kontrolünü ele geçirdi ve 2002'deki ölümüne kadar her iki müzenin de müdürü olarak görev yaptı. Oğlu Carlos Phillips Olmedo, müzelerin genel müdürü olarak onun yerine geçti. Aynı yıl vakıf Trujillo Soto'yu yardımcı direktör olarak işe aldı ve 2009 yılında direktörlüğe yükseltildi.

Frida Kahlo konusunda en önde gelen uzmanlardan biri olan ve Kahlo kataloğunun eş editörü Alman sanat tarihçisi Helga Prignitz-Poda, “Frida Kahlo'nun bazı eserlerinin Casa Azul'dan kaybolduğunu öğreneli uzun zaman oldu,” diyor. “Bu gerçeği gün ışığına çıkardığı için Trujillo Soto'ya teşekkür etmek istiyorum.” College Art Association'ın (CAA) eski icra direktörü ve Rivera uzmanı Linda Downs da The Art Newspaper'a yaptığı açıklamada, 2014 yılında Casa Azul arşivinde Rivera'ya ait kayıp defter ve eskizlerden haberdar olduğunu doğruladı. Casa Azul temsilcileri, koleksiyon ve arşivdeki kayıp eserlerle ilgili yorum taleplerine yanıt vermedi. Trujillo Soto, The Art Newspaper ile yaptığı söyleşide, kayıp eserlerle ilgili paylaşımının ayrıntılarını teyit etti.

Vakfın 3 Nisan’da Trujillo Soto'ya yönelik verdiği kamuoyuna açık yanıtta, kısmen şu ifadeleri içeren bir açıklama yayınladı, "Bugün bu suçlamaları yapan kişi, vakıfla olan profesyonel ilişkisi sırasında hiçbir zaman resmi bir şikayette bulunmamıştır. Aksine, yönetimlerinde usulsüzlükler tespit edildikten sonra ve bakımları altındaki varlıklarla üçüncü taraflara fayda sağladıkları için sözleşmeleri feshedilmiştir."

“İdari usulsüzlükler”

Ekim 2020'de Phillips Olmedo ve mütevelli heyeti, Trujillo Soto'ya direktörlük görevinin sona erdirildiğini bildirdi ve onu özel projeler danışmanı olarak adlandıran bir basın açıklaması yayınladı. Trujillo Soto Şubat 2021'de maaşını alamadığını iddia ederek tröstü dava etti. Avukatı María del Rocío Pecina Castro'ya göre, anlaşmazlık şu anda Meksika Federal Uzlaştırma ve Tahkim Mahkemesi Yedinci Dairesi tarafından inceleniyor. Trujillo Soto, The Art Newspaper'a verdiği demeçte, “Üçüncü taraflara fayda sağlamak, nitelikli uzmanları işe almak ve her şeyi kurum içinde çözmeye çalışmamak anlamına geliyorsa, evet, ben de bunu yapıyorum,” dedi. Yönetimindeki usulsüzlük iddiaları sorulduğunda ise “Bırakın kanıtlasınlar,” diyor.

Trujillo Soto'nun vakıf ve müzelerdeki ihmal ve kötü yönetim iddialarının temelinde, Casa Azul'dan eserlerin çalınmış olabileceğini düşündüren iki ayrı olay yatıyor. Bunlardan ilki Kahlo'nun hayatının son on yılında tuttuğu günlükle ilgili. Trujillo Soto'ya göre Phillips Olmedo'nun günlüğü, kutusundan çıkarıp Casa Azul'un banyosundaki bir kasaya yerleştirdiği 2003 yılına kadar Casa Azul'da sergileniyordu. 2009 yılına gelindiğinde müze, eski kasanın taşınmasını gerektirecek yeni ekipmanlar edinmişti. Trujillo Soto kasayı açması için bir çilingir tuttu ve içindekiler müze personeli tarafından envanterlendi. Personel, günlüğü tıpkıbasımıyla karşılaştırırken altı yaprağın eksik olduğunu fark etti.

Trujillo Soto'nun yazısında yer alan ve The Art Newspaper tarafından incelenen belgelere göre Soto, Banxico'nun Comité Técnico'daki mütevellisi olan ve geçen yıl Banxico'dan iç denetim başkanı olarak emekli olan José Luis Pérez Arredondo'yu anında konuyla ilgili bilgilendirdi. Pérez Arredondo tekrarlanan yorum taleplerine yanıt vermedi. Trujillo Soto'ya göre, dönemin genel müdürü Phillips Olmedo, personel günlükte eksik sayfalar olduğunu fark ettiğinde kendisi de Casa Azul'daydı. Phillips Olmedo, The Art Newspaper'ın tekrarlayan yorum taleplerine yanıt vermedi.

2018 yılında kurum içinde yapılan bir yeniden yapılandırma ile Comité Técnico, Banxico'nun Jessica Serrano Bandala başkanlığındaki yeni Finansal Eğitim ve Kültürel Gelişim Ofisi'nin denetimi alanına dahil edildi. Trujillo Soto'ya göre, günlüğün kayıp yapraklarıyla ilgili olay Serrano Bandala'ya iletildi. Serrano Bandala, The Art Newspaper'ın konuyla ilgili tekrarlayan yorum taleplerine yanıt vermedi. Banxico'nun Comité Técnico'daki mevcut mütevellisi Luis Rodrigo Saldaña Arellano da kendisine yapılan yorum taleplerine yanıt vermedi. Günlüğün altı yaprağının nerede olduğu bilinmiyor.

Trujillo Soto'nun yazısında özetlenen ikinci olay ise 2013 yılına ait. 2011-12 yıllarında, dönemin genel müdürü Phillips Olmedo, Rivera'nın 1957 yılında Anahuacalli ve Casa Azul'da bulunan nesnelere ilişkin noter onaylı envanterini müzelerin koleksiyonlarıyla karşılaştırmak üzere dışarıdan araştırmacılar tuttu. Trujillo Soto'ya göre, araştırmacılar bulgularını Phillips Olmedo ve José Luis Pérez Arredondo'ya ilettiklerinde, 1957 envanterindeki birçok eserin kayıp olduğunu ve müzayede kayıtlarına göre bunların ABD'de satıldığını gösteren kanıtlar ortaya çıktı. Ne Pérez Arredondo ne de Phillips Olmedo, The Art Newspaper'ın bu iç soruşturmaya ilişkin defalarca yaptığı yorum taleplerine yanıt vermedi. Trujillo Soto'ya göre, Serrano Bandala da soruşturmanın sonuçlarını 2018 ile 2020 yılları arasında öğrendi. Serrano Bandala ve Saldaña Arellano, The Art Newspaper'ın vakıf himayesindeki bu kayıp nesnelerle ilgili tekrarlanan yorum taleplerine yanıt vermedi.

Çok sayıda kayıp eser var

Rivera’nın 1957 tarihli envanterinde, Frida Kahlo’ya ait kayıp eserler arasında şunlar yer alıyor: Frida in Flames (Frida Alevler İçinde), 1954; Congress of Peoples for Peace (Barış İçin Halklar Kongresi), 1952; American Liberty (Amerikan Özgürlüğü), tarihsiz bir kâğıt üzerine çalışma; The Sun Peeked Through the Window (Güneş Pencereden İçeri Sızdı), 1932 tarihli bir çizim; dört adet tarihsiz kurşun kalemle kâğıt üzerine yapılmış çalışma: Portrait of Irene Bohus (Irene Bohus’un Portresi), Drawing for Brewery (Bira Fabrikası için Çizim), Fantasy of a Stove (Bir Sobanın Fantezisi) ve Part Object (Parça Nesne); My Bedpan Doesn’t Love Me Anymore (Küvetim Artık Beni Sevmiyor), 1935 tarihli bir çizim; Study for “My Grandparents, My Parents and Me” (Büyükannem, Annem ve Ben İçin Etüt), 1936; ve The Abortion (Kürtaj), 1932 tarihli taş baskının bir adet baskısı ile sekiz adet prova baskısı—bunlardan biri “19a” ve “últimas pruebas” (son provalar) notlarını taşıyor.

Trujillo Soto'ya göre bunlar muhtemelen Meksika ve Latin Amerika Modern sanatında uzmanlaşmış olan New York merkezli galeri Mary-Anne Martin Fine Art aracılığıyla satıldı. 4 Nisan'da galerinin web sitesine birkaç saat boyunca erişilemedi. O tarihten bu yana tekrar yayına giren sitede Kahlo'nun eserlerinin tarihleri yer alıyor ancak başka bir bilgi ya da envanter bulunmuyor. Site daha önce Casa Azul'da kayıp olduğu iddia edilen eserlerden en az ikisini listelemişti, Frida in Flames ("Self-Portrait Inside a Sunflower" başlığı altında) ve American Liberty. Martin, The Art Newspaper'ın defalarca yaptığı yorum taleplerine yanıt vermedi.

Sofía Lacayo Remy, galerinin eski çalışanlarından biri, The Art Newspaper’a verdiği demeçte, 1996 ile 2001 yılları arasında Frida Kahlo’ya ait bazı kâğıt üzerine yapılmış eserlerle ilgilendiğini, bunlar arasında The Abortion (Kürtaj) adlı eserin baskılarının da bulunduğunu söylüyor. Lacayo Remy’e göre, galeri o yıllarda Rivera’nın 1957 tarihli envanterini köken araştırması (provenance) için kullanmamış.

Trujillo Soto’nun iddiaları, güvenin (vakfın) Frida: The Making of an Icon (Frida: Bir İkonun İnşası) başlıklı ve 18 Ocak 2026’da Houston’daki Museum of Fine Arts’ta (Houston Güzel Sanatlar Müzesi) açılması planlanan sergiye dair ödünç alma anlaşmalarını tamamlamak üzere olduğu bir dönemde ortaya atıldı. Sergi daha sonra Londra’daki Tate Modern’e taşınacak.

Trujillo Soto’nun iddialarına ilişkin bir soruya yanıt olarak Museum of Fine Arts, Houston adına konuşan bir sözcü şu açıklamayı yaptı: “Casa Azul’un (Mavi Ev) önceki yönetimlerinin faaliyetlerine dair herhangi bir bilgiye sahip olmamız mümkün değil. Mevcut yönetimin profesyonelliği ve bağlılığı bizde büyük bir etki bıraktı.”

Tate adına konuşan bir sözcü ise şöyle dedi, “Başka bir kuruluşa dair yorum yapmak Tate’in sorumluluğunda değildir.”

Kültürel Miras ve MüzelermüzeKültür-SanatGündem
E-bülten
Art Newspaper Türkiye
Hakkımızda
Çerez Aydınlatma Metni ve Politikası
Kişisel Verilerin Korunma Politikası
Aydınlatma Metni
Açık Rıza Onay Formu
Künye
Partnerlerimiz
Satış Noktaları
Kariyer
İletişim
© The Art Newspaper