Sougwen Chung, yapay zekâ ile çalışan en ilgi çekici sanatçılardan biri olarak öne çıkıyor. 2025 World Economic Forum’da, Spectral isminde, sanatçının beyin dalgalarını robotik boyama kollarına bağlayan yapay zekâ destekli bir kinetik enstalasyon sergilenecek. Bu eser, Chung’un düşüncelerini şeffaf bir tuval üzerinde görsel ifadelere dönüştürüyor.
Çin asıllı Kanadalı sanatçı ve insan-makine işbirliği araştırmacısı Chung, The Art Newspaper'a yaptığı açıklamada, kompütasyonla olan yolculuğunun neredeyse 15 yıl önce başladığını söylüyor. “O zamanlar temel soruları araştırıyordum. 'Bir makineyle birlikte yaratmak ne anlama geliyor? O nerede bitiyor ve ben nerede başlıyorum?' Boston'daki MIT Media Lab'de bir araştırmacı olarak, tekrarlayan bir sinir ağını eğitmek için yirmi yıllık çizimleri toplayarak bu işe giriştim.” Memory (2017) ismine sahip bu proje, 2022 yılında Londra'daki Victoria ve Albert Müzesi tarafından satın alındı ve önde gelen bir kültür kurumu tarafından edinilen ilk YZ modeli oldu.
Chung, forumun “yaz Davos'u” olan ve Çin'in Tianjin kentinde düzenlenen 2023 Annual Meeting of the New Champions’da (AMNC) kültürel lider olarak konuşma yaptıktan sonra WEF'e geri dönüyor. Haziran 2023'ten bu yana, “Spectral da dahil olmak üzere, birçok projeyi birlikte kuluçkaya yatırıyorum,” diyor. Davos'ta Spectral'ın, Oscillation 2 bölümünün prömiyerini yapacak.
Chung, “WEF için özel olarak geliştirdiğim yeni bir hareket. Sürecin canlandırıcı bir yönü de Spectral'ın benim kendi meditatif gelişim süreçlerimi sergilemesi. Bu, robotik resim ve benim kendi biofeedback'im arasında ortaya çıkan bir etkileşim döngüsü. Yaratıcı akış hali olan alfa durumuna odaklanmak için beyin dalgası sinyalimi keskinleştiriyor. Akış durumum her salınımda daha uyumlu hale geliyor ve alfa seviyelerim daha yüksek oluyor. Bu süreç sanatın ta kendisi,” diyor.
“Davos'taki sanat ve kültür katkısının bir parçası olmak büyük bir ayrıcalık,” diye belirten sanatçı ekliyor, “Sanat ve kültür kolu, sanatsal uygulamaların sadece zamanımızın bir yansıması değil, aynı zamanda zamanımızın kritik konularını şekillendirmede hayati bir güç olduğuna inanan daha büyük bir hareketin parçasıdır.”
Chung, Spectral'ın “insan ve makine işaretlemesini araştıran on yıllık bir proje olan DOUG'un (Drawing Operations Unit: Generation 1-6) son aşaması olduğunu” belirtiyor. Çalışmanın “izleyicilere kategorilerin geçirgen ve gözenekli olduğunu anlamaları için ilham vermesini umduğunun altını çiziyor. 'İnsan', 'makine', 'yapay/doğal' ve 'zekâ' gibi konuların hepsi sabit noktalar değil, yeniden keşfedilecek ve yeniden canlandırılacak fikirlerdir.”
Spectral, “insan eline ve onun teknolojik ve sosyal değişim bağlamındaki evrimine yönelik derin bir ilgiden kaynaklanıyor. Bir resim sadece bir resim değildir. Hareket hâlindeki elin maddi belgelenmesidir. El, yaratıcı süreci yönlendiren, çoklu algı ve niyetlilik katmanlarında işleyen bir kas hafızası ve fiziksel içgüdü odağıdır. Çalışmalarıma, el hareketlerimi taklit eden ve onlarla etkileşime giren robotik kollarla başladım; bu da canlı biyo-sinyaller aracılığıyla genişletilmiş propriyosepsiyona (vücut farkındalığı) yol açtı. Bu robotlar aracılığıyla, insanlar ve makineler arasında farklı ilişki modları geliştiriyorum... Makine girdisiyle birleştiğinde, kendi duyusal algımızda ne gibi değişiklikler oluyor?"
"Bu sorular, kendimizi ve çevremizdeki dünyayı -geleceğin dünyasını- anlamamıza nasıl yardımcı olabilir?’"
Robotik ve yenilikçi yaratıcılık
Chung, robotlarla yaptığı çalışmaları sanatsal yaratıcılığı yenilemenin bir aracı olarak görüyor. “Bazen,” diyor, “teknolojinin insanın sanatsal emeğinin yerini almasıyla ilgili bir söylem var. Ancak, teknolojik gelişme yoluyla sanatsal geleneği canlandırma potansiyeli henüz başlangıç aşamasında.”
Chung, “Sanatın geleceği şekillendirmedeki rolü, teknolojinin yaratıcılık üzerindeki etkisi ve sanatsal pratiklerin küresel zorlukları ele alma potansiyeli gibi, Davos’ta gerçekleşecek olan daha geniş çaplı tartışmaların bir parçası olmak bana ilham veriyor,” diyor.
“Zeka çağında” işbirliği üzerine düşünen Sougwen, "Zekâ çok yönlüdür," diyor. "Önceki nesillerde zekâ daha çok insan zekasına dayalı olarak anlaşılıyordu, ancak bu, sadece bakış açımızın sınırlılıklarının bir sonucuydu. Son birkaç on yılda, zekâ hakkında büyük bir patlama yaşadık. Zekâ, yerel değil, hatta küresel de değil; gezegenseldir, çok çeşitlidir, çok potansiyellidir ve zamanla şekillenir. Mikrobik ölçekten gezegensel boyuta kadar, zekâ iç içe geçmiş durumdadır; onu nasıl arayacağımızı bilmeliyiz.’"