Ekim ayında, çağdaş sanat dünyasının en güçlü fuarlarından biri olan Frieze London, 22. edisyonuyla sanatseverlerle buluşuyor. Geçtiğimiz yıl organizatörler, yükselen galerileri ana girişe yakın bir konuma yerleştirirken Gagosian, David Zwirner, Hauser & Wirth, Pace ve White Cube gibi dev isimleri daha iç bölümlere taşıyan yeni bir planı ilk kez hayata geçirdi. Çoğu ticari sanat fuarında, önde gelen galeriler girişte yer alabilmek için yüksek ücretler öder. Ancak 2024’te Frieze London’da ziyaretçiler, sektörün devlerine ulaşmadan önce genç ve dinamik mekânlardan oluşan canlı bir seçkiden geçmek zorundaydı.
Fuar direktörü Eva Langret’e göre, bu yerleşim kalıcı olacak. Bu yıl da 160’tan fazla katılımcı benzer bir düzen içinde konumlanıyor. Langret, “Yeni yerleşim düzeniyle ilgili geri bildirimler son derece olumlu oldu,” diyor. “Ziyaretçiler çok heyecanlıydı. Koleksiyonerlerin yeni bağlantılar kurmasını ve yeni galerileri keşfetmesini sağladı.Strateji çok basit: her şeyi yeniden konumlandırmak ve ziyaretçileri alışık oldukları rotaların dışına çıkmaya zorlamak. Bu, fuara taze bir enerji kattı. Bu yüzden de bu düzeni korumaya karar verdik.”
Bu hamle, 12 yaşından küçük galerilere ayrılmış Frieze London bölümü Focus’a büyük bir ivme kazandırdı. Yeni döner sistem sayesinde, her yıl girişe yakın en az iki stand değişecek. Bu yıl ise, 47 Canal ve Experimenter’ın eski yerlerinde ziyaretçiler artık Soft Opening, Portas Vilaseca ve The Pit galerilerini bulacak.
“Focus bölümü her zaman Frieze London’un atan kalbi olmuştur,” diyor Langret. “Diğer büyük fuarlarla kıyaslandığında, fuarın önemli bir bölümünü genç galerilere ayırıyoruz. Açılan bu yeni nesil galerilerin arkasında durduğumuzu göstermek çok önemliydi.”
2025 için yenilik ise Jareh Das’ın küratörlüğünde hazırlanan Echoes in the Present adlı temalı bölüm. Bu bölüm, Batı Afrika, Brezilya ve diasporaları arasındaki sanatsal bağlantıları keşfediyor; tüm bu bölgeler, acımasız Atlantik köle ticaretinin mirasıyla birbirine bağlı. Yaklaşık sekiz katılımcı, bu ortak tarihten doğan eserlerini izleyiciyle buluşturuyor.
Langret ekliyor: “Das, Brezilya, Senegal, Angola, Nijerya ve daha geniş Afrika diasporasından gelen farklı kuşaklardaki sanatçıları bir araya getirerek, değişim ve ortak kökenler, travma ve tarih üzerine kurulu bu sanatsal diyaloğa katılmalarını sağladı.”
Frieze London, sanat piyasasının hâlâ zorluklarla karşı karşıya olduğu bir dönemde kapılarını açıyor. Geçtiğimiz yaz, ABD’de Clearing, Blum (eski adıyla Blum and Poe) ve Tanya Bonakdar Gallery’nin Los Angeles şubesi gibi birkaç yüksek profilli galeri kapandı. Bunların hepsi daha önce Frieze London’a katılmıştı. Yine de Langret, Londra sahnesi konusunda iyimserliğini koruyor; bazı yerel galeriler ise büyümeye devam ediyor, bunlar arasında Sadie Coles HQ ve Lungley Gallery öne çıkıyor.
Langret sözlerini şöyle sürdürüyor, “İnsanlar fuar konusunda iyimser hissediyor. Piyasa şu anda zor bir durumda, ama Frieze hâlâ başarılı. Bu hâlâ herkesin bir araya geldiği bir zaman. Koleksiyonerler dünyanın dört bir yanından geliyor ve galeriler iyi performans gösteriyor. Her yıl geri gelip fuara katılmaları, Londra’nın sanat sahnesine olan güvenin gerçek bir göstergesi.”
Ancak bazı galeriler, 2024’te katılmış olmalarına rağmen, bu yıl Frieze London’a geri dönmeyecek. Bunlar arasında Tanja Wagner, Magician Space, Tanya Leighton, Project Native Informant, Sultana, 47 Canal, Lia Rumma, Croy Nielsen ve Blindspot yer alıyor.
Regent’s Park’ın diğer tarafında ise Frieze London’ın kardeş fuarı Frieze Masters, 26 ülkeden 120’den fazla katılımcıyı ağırlayacak. Bu yıl, 20. yüzyıl öncesi eserlerine odaklanan, bazen Antik Mısır sarkofaglarına kadar uzanan, Frieze Masters, yeni direktör Emanuela Tarizzo yönetiminde gerçekleştirilecek.
• Frieze London ve Frieze Masters, Regent’s Park, Londra, 15-19 Ekim