Venedik ne kadar küçük bir şehir olursa olsun sanat bienalini ve yan sergileri 72 saat içinde görmeyi hedeflemek iddialı. Yine de bizim gibi kısıtlı vakti olanlar ya da son dakikacılar için üç günde mutlaka ziyaret edilmesi gereken bienal pavyonlarını ve yan sergileri sıralıyoruz.
1. Gün: Arsenale ve Diğerleri
Güneş Terkol’un eserlerinin de sergilendiği Uluslararası Sergi ve Türkiye Pavyonu’nun bulunduğu Arsenale’de başladığınız günü, civardaki alan dışı pavyon ve sergileri gezerek –ve elbette hava kaç derece olursa olsun bol bol gelato yiyerek– sonlandırabilirsiniz. Birinci günde atlamamanız gereken pavyonlar ve sergiler:
Arsenale:
• Uluslararası Sergi, Yabancılar Her Yerde
• Türkiye Pavyonu: Gülsün Karamustafa, Oyuk ve Kırık Dökük: Bir Dünya Hâli
• Malta Pavyonu: Matthew Attard, I Will Follow the Ship (Gemiyi İzleyeceğim)
• Senegal Pavyonu: Alioune Diagne, Bounds (Sınırlar)
• Lübnan Pavyonu: Mounira Al Solh, A Dance with her Myth (Kadının Efsanesiyle Dans)
• İtalya Pavyonu: Massimo Bartolini, To Hear (Duymak)
Diğerleri:
• Tomokazu Matsuyama, Mythologiques, Magazzino No. 41
• Etiyopya Pavyonu: Tesfaye Urgessa, Prejudice and Belonging (Önyargı ve Aidiyet), Palazzo Bollani, Castello 3647
• Zimbabve Pavyonu: Gillian Rosselli, Kombo Chapfika, Moffat Takadiwa, Sekai Machache, Troy Makaza, Victor Nyakauru, Undone (Çözülmüş), Santa Maria della Pietà, Castello 3701
2. Gün: Giardini ve Diğerleri
Giardini’nin Merkez Pavyon’da Uluslararası Sergi bir bağlamda devam ediyor. Nil Yalter’in “Şu Gurbetlik Zor Zanaat Zor” işi girişte çarpıcı bir şekilde izleyiciyi karşılarken Merkez Pavyon’da Türkiye’den Fahrelnissa Zeid ve Semiha Berksoy’u da görmek mümkün. İşte Giardini’de kaçırılmaması gereken pavyonlar ve bienal alanı dışında görülmesi gereken diğer sergiler:
Giardini:
• Alman Pavyonu: Yael Bartana, Ersan Mondtag, Michael Akstaller, Nicole L'Huillier, Robert Lippok ve Jan St. Werner, Thresholds (Eşikler)
• Mısır Pavyonu: Wael Shawky, Drama 1882
• Japonya Pavyonu: Yuko Mohri, Compose (Bestele)
• Uruguay Pavyonu: Eduardo Cardozo, Latent (Örtülü)
• Çek Cumhuriyeti Pavyonu: Eva Kotátková, The heart of a giraffe in captivity is twelve kilos lighter (Esir Bir Zürafanın Kalbi On İki Kilo Daha Hafiftir)
• Büyük Britanya Pavyonu: John Akomfrah, Listening all Night to the Rain (Bütün Gece Yağmuru Dinlemek)
• Brezilya Pavyonu: Glicéria Tupinambá con Comunità Tupinambá della Serra do Padeiro, Olivença a Bahia, Olinda Tupinambá ve Ziel Karapotó, Ka’a Pûera: we are walking birds (Yürüyen kuşlarız)
• Fransa Pavyonu: Julien Creuzet, Attila cataracte ta source aux pieds des pitons verts finira dans la grande mer gouffre bleu nous nous noyâmes dans les larmes marées de la lune
• ABD Pavyonu: Jeffrey Gibson, the space in which to place me (Beni koyacağın alan)
• Avustralya Pavyonu: Archie Moore, kith and kin (Eş Dost)
Diğerleri:
• Georg Baselitz, Archinto, Museo di Palazzo Grimani
• Rick Lowe, The Arch within the Arc (Yayın İçindeki Tak), Museo di Palazzo Grimani
3. Gün: Alan Dışı
İlk iki gün Arsenale ve Giardini’in yakınlarındaki alan dışı ülke pavyonlarını ve yan sergileri gezdikten sonra üçüncü günü tamamen “dışarıya” adayabilirsiniz:
• Peter Hujar, Portraits in Life and Death (Ölüm Kalım Portreleri), Istituto Santa Maria della Pietà
• Peggy Guggenheim Koleksiyonu, Jean Cocteau: The Juggler’s Revenge (Jonglörün İntikamı)
• Punta della Dogana, Pinault Koleksiyonu, Pierre Huyghe, Liminal
• Papalık Makamı Pavyonu, Sonia Gomes, With My Eyes (Gözlerimle). [Dikkat! Önden rezervasyon gerektirir.]
• Zeng Fanzhi, Near and Far/Now and Then (Yakın ve Uzak/Şimdi ve Eskiden), Scuola Grande della Misericordia di Venezia
Yeme-İçme
Kendinizi sabah, öğlen ve akşam şehrin hangi noktasında bulduğunuza göre bir şeyler yemek, atıştırmak ya da sadece bir kahveyle (veya Aperol’le!) enerji depolamak için şu restoran ve kafeleri deneyebilirsiniz: Taverna Scalinetto, Wine Bar 5000, Al Mascaron, Gelateria Gallonetto, Vino Vero, Sullaluna Bistrot, Torrefazione Cannaregio, Caffè Florian, Harry’s Bar Cipriani, Bar Longhi, Osteria Al Squero, Antica Locana Montin.