Art Basel, Katar'da yeni bir sanat fuarı başlatacağını duyurarak, İsviçreli fuar devinin Orta Doğu’daki olası girişimleriyle ilgili aylardır süren spekülasyonlara son verdi.
Art Basel CEO’su Noah Horowitz, “Yaklaşık iki buçuk yıl önce bu görevle Art Basel’e katıldığımızdan beri Orta Doğu’da bir şekilde güçlü bir dayanak noktası oluşturmayı hedefledik,” dedi. “Bunun hem sanat sektörü hem de özellikle Art Basel için önemli olduğunu düşündük. Bu nedenle bölgeyi yakından tanımak için ciddi zaman harcadık ve sonunda Katarlıların işbirliği açısından olağanüstü ortaklar olduğunu gördük.”
Qatar Sports Investments (QSI) ve QC+ ortaklığında, Şubat 2026’da başlayacak fuarda yaklaşık 50 uluslararası ve bölgesel galeri yer alacak.
Yaklaşık 50 uluslararası ve bölgesel galerinin katılımıyla Şubat 2026'da başlayacak fuar, Katar Spor Yatırımları (QSI) ile Katar Müzeleri’nin stratejik girişim kolu QC+ ortaklığında gerçekleştirilecek. Etkinlik, bu yılın başlarında Design Doha'nın açılışına da ev sahipliği yapan, yayalaştırılmış Msheireb bölgesinde düzenlenecek.
Fuarın planları, sanat eserlerinin sergilendiği geleneksel stant modelinin ötesine geçiyor. Art Basel CEO’su Noah Horowitz, kültür ve turizmi bir araya getirmeyi hedefleyen Art Basel Cities girişimine atıfla, Art Basel Qatar’ın da benzer şekilde Katar’ın otel ve turizm altyapısından faydalanacağını belirtiyor.
QSI ile kurulan ortaklık, başka potansiyel iş birliği alanlarının da önünü açıyor. Horowitz, QSI’nin Paris Saint-Germain futbol kulübünün sahibi olduğuna dikkat çekerek, Art Basel Paris kapsamında bu bağlantının yeni iş birliklerine zemin hazırlayabileceğini belirtiyor.
“Katar, son derece becerikli, girişimci ve küresel vizyona sahip bir iş ortağı,” diyor Horowitz. “Bu fuar, QC+ ve kültür ekipleriyle birlikte yürüteceğimiz çalışmaların ötesinde, gelecekteki başarı için taze ve heyecan verici bir reçete sunabilir. İzleyici kitlemizin nasıl değiştiğini ve ne aradığını yakından inceliyoruz. Spor, eğlence ve konukseverlik günümüzde sanatla kesişen önemli temas noktaları ve Katar’ın bu alanlara katabilecekleri bizi fazlasıyla heyecanlandırıyor.”
Katar’ın insan hakları siciline ilişkin sorular gündeme gelmeye devam ediyor. Yakın zamanda FIFA Dünya Kupası’na ev sahipliği yapan ülke, büyük ölçekli altyapı yatırımlarının yanı sıra, insan hakları ihlalleri nedeniyle uluslararası kamuoyunun eleştirilerine de maruz kaldı. Ülkedeki erkek vesayet sistemi, kadınların üreme sağlığı hizmetlerine erişimi de dâhil olmak üzere çeşitli alanlarda kısıtlamalara neden oluyor.
Bu eleştiriler ışığında konuşan Horowitz, “Art Basel Qatar, MCH Group’un çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) alanındaki yüksek standartlarını—katı davranış kurallarımız da dâhil olmak üzere—tüm faaliyetlerinde uygulayacaktır. Diğer tüm fuarlarımızda olduğu gibi, bu fuarda da galeriler, sanatçılar ve kültürel kurumlarla birlikte çalışarak anlamlı bir etkileşim ve diyalog platformu oluşturmayı hedefliyoruz,” açıklamasında bulundu.
Yeni stratejinin işaretleri
Genişletilmiş fuar modeli, Art Basel organizatörlerinin Körfez bölgesine yönelik bakış açısında önemli bir değişimi yansıtıyor. Bölgenin ticari merkezi olan Dubai, Art Dubai fuarıyla hâlâ Körfez pazarına yön veren başlıca aktör konumunda. Daha yüksek fiyat aralığında konumlanan Abu Dhabi Art ise Saadiyat Müzeleri Projesi ile gelişimini sürdürüyor, ancak hâlâ güçlü bir koleksiyoner tabanı oluşturabilmiş değil.
Körfez’in sanat sahnesine yeni katılan Suudi Arabistan henüz uluslararası ölçekte bir fuara ev sahipliği yapmadı. Ancak pek çok kişi, ülkede yakın gelecekte böyle bir girişimin gerçekleşmesini bekliyor.
Sanat yatırımı açısından Katar, bu üçlü arasında uluslararası çağdaş sanatı büyük ölçekte toplayan ilk ülke oldu ve bu girişim mevcut emirin kız kardeşi Al-Mayassa bint Hamad bin Khalifa Al Thani tarafından ilerletildi.
2000'li yıllardan itibaren Sheikha Al Mayassa, Richard Serra ve Damien Hirst gibi önemli uluslararası sanatçıları kamusal sanat projeleri için görevlendirdi ve Al Thaniler müze satın almaya ve inşa etmeye başladı.
Sheikha Al Mayassa’nın yönettiği Katar Müzeleri, Arap bölgesinin modern sanat alanındaki en önemli kurumu olan Mathaf’ı, çağdaş sanat için tasarlanmış Fire Station’ı, Jean Nouvel imzası taşıyan Katar Ulusal Müzesi’ni ve I.M. Pei tarafından tasarlanan İslam Sanatı Enstitüsü’nü yönetiyor.
Katar, birçok yeni projeyi hayata geçirmeye hazırlanıyor; bunlar arasında farklı sanat galerileri, atölye çalışmaları ve misafir sanatçılar için alanlar sunan Art Mill kampüsü, Oryantalist resimlerin sergileneceği Lusail Müzesi ile Venedik Bienali’nde 30 yıl aradan sonra inşa edilecek ilk yeni pavyon yer alıyor.
Art Basel Qatar’ın, mevcut ve yeni kurulacak müzelere ve Körfez’de inşa edilen diğer kurumlara satış yapacağı kesin. Ancak Horowitz, nihai hedeflerinin bölgesel bir koleksiyon tabanı oluşturulmasına katkı sağlamak olduğunu vurguluyor — bu, Körfez’in büyük zenginliğine rağmen uzun süredir zorluk yaşanan bir alan.
Horowitz, “Bölgede inşa edilmekte olan olağanüstü kurumsal gelişmelerin ve koleksiyonların farkındayız ve bunları daha da hızlandırmak istiyoruz,” diyor.
“Ayrıca, ortaklarımızla el ele vererek yerel bir pazar oluşturmayı, yeni müşteriler kazanmayı ve sanatçılar ile genel olarak sanat hizmetleri — galeriler, küratörler ve operasyon, lojistik, konservasyon gibi alanlarda çalışan profesyoneller — için daha fazla fırsat yaratmayı hedefliyoruz. Ekselansları Sheikha Al Mayassa ve Katar Müzeleri ekibi, koleksiyonculuk ve kurumlar açısından önemli bir iz bıraktılar ve bunu daha ileriye taşımak için son derece iddialı planlara sahipler.”