Beyrut'taki mekânları İsrail-Hizbullah çatışması nedeniyle kapalıyken Frieze Londra'ya katılan Lübnanlı iki galeri, fuarın kendilerine önemli bir platform sağladığını söylüyor.
Sfeir-Semler Gallery'nin kurucusu Andrée Sfeir-Semler, The Art Newspaper'a yaptığı açıklamada “Her gece bombardıman oluyor. Bu gerçekten dehşet verici. Hiç bu kadar kötü olmamıştı. Lübnan'da insanlar sanata ulaşma özgürlüğüne sahip değil,” diyor. Galeri ekibinin şehrin yakınlarındaki dağlara sığındığını da sözlerine ekleyen Semler, Beyrut'ta kapatılmak zorunda bırakılan Walid Raad'ın eserlerinden oluşan sergiyi yeniden açmayı umduğunu da vurguluyor.
Sfeir-Semler, galerinin Hamburg'daki diğer mekânının şu an için depolama alanı olarak kullandığını belirterek, “Eserler Beyrut'ta güvende değil,” diyor. İsrail, 8 Ekim'de Lübnan'a yönelik kara harekatını genişletti ve dördüncü tümenini ülkenin güneybatısına gönderdi.
“Yine de ağlamayı değil, mücadeleyi seviyoruz. Ben her zaman sanatçılarımızın karanlığın içindeki ışık olduğunu söylerim,” diyor Sfeir-Semler. Galeri, Frieze London'da Dineo Seshee Bopape (Raisible dreaming: flowers and light, flowers and light, 2023) ve Khalil Rabah’ın (Relocation: Among other things, 2018-23) olduğu bir grup sanatçının eserlerini sergiliyor.
“Biz sadece tanıklık ettiğimizi aktarabiliriz”
Sfeir-Semler, “Ne zaman böyle bir şey olsa, savaş yıllarının zorlukları tekrar akıllara geliyor (Lübnan iç savaşı 1975‘ten 1990’a kadar sürmüştü). Böyle bir durumda sanat dünyası ne yaparsa hoş karşılanır, bu yaşananları değiştiremese bile. Biz sadece tanıklık ettiğimizi aktarabiliriz,” diyor ve ekliyor, “Fuarlara gitmemizin nedeni sanatçılarımızı göstermek. Frieze ve Art Basel Paris (önümüzdeki hafta gerçekleşecek) gibi fuarlarda sanatçılarımız için bayrak taşıyoruz.”
Beyrut'un liman bölgesinde yer alan çağdaş sanat galerisi Marfa' da Frieze London'a katılıyor. Galerinin kurucusu Joumana Asseily, “Frieze'e katılmayı başardık ve Lübnanlı sanatçı Stéphanie Saadé'ye adanmış bir stant kurduk. Frieze önemli bir fuar ve Londra büyük galeriler ve kurumlar için bir merkez. Çok çeşitli koleksiyonerlere ve müze yöneticilerine ulaşmanıza ortam sağlıyor. Aynı zamanda bazı sanatçılarımızın eserlerini ilk kez bu şehirde sergileyecek olacağımızdan, burası bizim için oldukça önemli bir platform olarak öne çıkıyor. Lübnan'daki durum çok belirsiz ve korkutucu. Kararlarımızı gün be gün veriyoruz.”
Saadé'nin çalışmaları arasında kaligramlar, kolajlar ve coğrafi koordinatlarla süslenmiş bir dizi giysi yer alıyor. “Bunlar üç kez ülke değiştirdiğim ve altı kez ev taşıdığım bir dönemde giydiğim giysiler. Beyrut'taki patlamayla (2020’deki) havaya uçan dairemden, Paris'teki şu an yaşadığım yere kadar, bu altı dairenin coğrafi koordinatları bunlar. Sayılar ve harfler giysilerin yüzeyine serpiştirilerek bir takımyıldızı oluşturuyor,” diyor Saadé.
Marfa' ayrıca Lübnanlı sanatçılar Seta Manoukian ve Paola Yacoub'un eserleriyle Art Basel Paris'e katılacak. Ancak Asseily, Beyrut'taki galerinin ne zaman yeniden açılabileceğini bilmediğini söylüyor. “Lübnan'da yıllar içinde öğrendiğimiz gibi, sadece iş arkadaşlarımız için önemli bir risk olduğu sürece kapalı kalacağız. Uzaktan çalışacağız ve durum elverdiğinde randevuyla açacağız.”
Asseily, “Durumla ilgili sorun hiçbir zaman şu an değil, her zaman potansiyel gelecektir,” diyor. “Mevcut durum oldukça yönetilebilir, ancak işler son derece hızlı bir şekilde son derece tehlikeli bir noktaya tırmanabilir. Kimse yarının ne getireceğini bilmiyor.”